جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان

اهمیت سازماندهی : اهميت مطالعه سازمان و روشهای سازماندهی در اين است که ارگانهای خوب سازمان يافته، کارآتر هستند و کارکنانشان راضی ‏ترند . سازماندهی يک نوع فعاليت دوره ‏ای است نه فعاليت مرتب روزانه. به طور کلی گاهی مسائلی پديدار می‏ شود که ناشی از شکل سازماندهی است. مدير اين آثار را مورد بررسی قرار داده و به رفع آن اقدام می‏ کند. قبل از بروز مشکل جديد در سازمان، تغييری در ساختار سازمانی انجام نخواهد شد که وقت مدير را به خود مصروف دارد . تعريف سازماندهی: سازماندهي فرآيند سامان دادن افراد و ساير منابع براي اجراي وظايف در جهت اهداف مشترك است.در واقع سازماندهي شامل وظايفي است كه بايد اجراشود، تشخيص كساني است كه وظايف را بايد اجراكنند، چگونگي گروه‏ بندي وظايف و تعيين كساني است كه بايد گزارش دهند يا گزارش بگيرند.   مراحل سازماندهی  : الف–تقسيم ‏کار        ب–واحدسازی           ج–سلسله‏ مراتب          د–هماهنگی   الف)تقسيم کار برای رسيدن به هدف‏های سازمانی،کار بايد به اجزای قابل اجرا تقسيم شود و هر يک از افراد سازمان (همراه با اختيار متناسب با مسئوليت) واگذار می ‏شود . بديهی است که وظايف ضمن گروه‏ بندی بايستی هماهنگ شوند. ب)واحدسازي واحدسازي ترتيبي است كه درآن مشاغل وفعاليت ها در گروه هاي منطقي دسته بندي می ‏شوند و هرگروه در بخش و واحد بزرگتري تركيب مي‏ شوند تا كل سازمان را شكل دهند. ج)سلسله جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب

بروکراسی(ديوانسالاری) واژه بروکراسی غالباً با مفاهيم منفی از قبيل تشريفات زايد اداری، دوباره کاری، کاغذپراکنی، حاکميت مقررات خشک و بی روح اداری دستگاه ها و سلسله مراتب عريض و طويل و دست و پاگير اداری و اتلاف وقت و منافع و نظايرآن بکاربرده مي ‏شود. بوروکراسی از نظر لغوی(به زبان فرانسوی: Bureaucratie) از دو بخش bureau به‌معنی میز ودفتر کار و پسوند cratie- به‌معنی ـ سالاری ساخته شده‌است. برابر فارسی آن دیوان‌سالاری است. به‌طور کلی،دیوان‌سالاری به‌معنی یک سیستم کارکرد عقلانی و قانونمند است. واژهٔ بوروکراسی برای نخستین بار توسط شخصی فرانسوی به‌نام ونسان دو گورنه در سال ۱۷۴۵ استفاده شد. او واژهٔ bureau به‌معنای میز تحریر و دفتر یا اداره را با پسوند گونهٔ برگرفته از زبان یونانی cracy- را آمیخت و واژهٔ بوروکراسی را به‌معنای حکومت ادارات و یا حکومت مقامات رسمی به‌کار برد. در قرن ۱۹ این واژه در آلمان متداول شد. نخستین بار، بوروکراسی به عنوان یک پدیده اجتماعی و با توجه به کاربرد عملی آن، به‌وسیلهٔ "ماکس وبر" مورد استفاده قرار گرفت. وِبِر توجه خود را عمدتاً برروی تأثیر سازمانهای بوروکراتیک در ساختار سیاسی جامعه متمرکز کرد. او بیشتر به علت وجودیِ سازمانها و نحوهٔ اِعمال قدرت نظر داشت. وِبِر اصطلاح بوروکراسی را در دو معنی به‌کار برد: ۱- مجموع مقامات اداری؛ ۲- سازمانهای بزرگ رسمی در جامعهٔ ا جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب

۲.نهضت روابط انساني (تئوريهای نئوکلاسيک) نهضت روابط انساني (1950-1920)   مکتب روابط انسانی تا حدی از آن جهت به وجود آمد که روش کلاسیک،از نظر ایجاد هماهنگی در محل کار و در فرایند تولید، نتوانست به مقدارکافی کارآمد باشد.آنچه باعث ناکامی یااستیصال مدیران می ‏شد این بودکه مردم همواره دارای الگوهای موردانتظار یا پیش‏ بینی شده نبودند. از اینرو بسیار توجه می‏ شد تا به مدیران کمک شودکه بتوانند از نظرجنبه ‏های مردمی سازمان به نحوی موثرتر عمل نمایند. بنیانگذار مکتب روابط انسانی یا نئوکلاسیک التون مایو می‏ باشد که بیشترین دوران زندگی خود را در دانشگاه هاروارد مشغول بود.اساس کار ایشان این بودکه عوامل غیراقتصادی موثردر انگیزه را شناسایی نماید و به همین خاطر تحقیقاتی را انجام دادکه به مطالعات هاثورن معروف است ونتیجه گرفت تأثیر هنجارهای اجتماعی و انگیزه های روانی بهره ‏گیری از سازمان غیررسمی،ارتباط بین اعضای گروه‏ ها،رهبری برپایه مشارکت،رعایت انصاف و توجه به فرودستان ازجمله عوامل انگیزاننده و اثربخش درکارمدیریت می باشد.اساس نظرنئوکلاسیک (روابط انسانی) براین بودکه یک کارگرخوشحال،یک فرد مولد و سازنده است.بنابراین کارایی و اثربخشی سازمانها از راضی و خوشحال نگه داشتن عامل انسانی ناشی می ‏شود و نه ساخت روابط رسمی سازمان.نظریه نئوکلاسیک ها، نظریه کلاسیک ها را به کلی رد نمی ‏کند، بلکه ساخت، اختیارت رسم جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب

مدیریت مشارکتی : سیر تکوین مدیریت مشارکتی :مشارکت یک مفهوم قدیمی است که ریشه در اداره امور عمومی و افکار مذهبی دارد. به عنوان مثال، مشارکت بر مبنای مشورت در اسلام تحت عنوان «شورا» مورد توجه قرار گرفته است. قرآن کریم به طور صریح مدیران را مکلف می کند در اموری که نیاز به تحقیق و تفحص دارد بر مبنای مشورت به تصمیم‏ گیری بپردازند. به هر حال، مدیریت مشارکتی علیرغم قدمت تاریخی خود، بعد از انقلاب صنعتی به صورت علمی مورد بررسی قرار گرفت. پیدایش نظریه های کلاسیک، ساختار، تخصص گرایی، عقلایی بودن، و نظم و ترتیب را در سازمانها مورد تأکید قرار دادند. تضادهایی که فلسفه کلاسیک با روح و روان انسانی داشت، موجب گشت توجه به روابط انسانی معطوف گردد. در سال 1972 التون مایو و همکارانش سعی کردند بین شرایط کاری و بهره وری رابطه‏ ای پیدا کنند. این مطالعات برحسب تصادف، اهمیت مدیریت مشارکتی را کشف کرد و رفته رفته با تأکید بر جنبه های اجتماعی گروه های کار، مکتب جدیدی با نام»روابط انسانی» پایه گذاری شد که سعی می کرد مشارکت واقعی را مورد تشویق قرار دهد. مدیریت مشارکتی با کار اندیشمندانی چون آرجریس (1955) ، لیکرت (1961)، هرزبرگ (1968)و لاولر (1986) رو به رشد نهاد و با اشکال و عناوین مختلف، نظیر مدیریت بر مبنای هدف، نظام پیشنهادها، گروه های بهبود کیفیت، و گروه های خود گردان به حیات خود ادامه داد. امروزه مدیریت مش جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب

نگرش سیستمی : الف)مکتب سيستم ها تقريباً از دهه ۱۹۶۰ به بعد استفاده از نگرش سيستمي در مديريت مرسوم شد.طرفداران اين نظريه معتقدندكه نگرش سيستمي بهترين طريق براي وحدت بخشيدن به مفاهيم و نظريه هاي مديريت و دستيابي به نظريه اي جامع است. نگرش سيستمی طرز فکری است مجموعه نگر و کل‏ گرا که مسائل را از زوايای متفاوت و ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار می ‏دهد و تأثير و تأثر و تعامل عناصر تشکيل دهنده يک سيستم را نسبت به يکديگر و نسبت به نظام های بزرگتر محيطی در نظر می‏ گيرد. تئوری سيستم ها چارچوبی را برای بررسی عوامل داخلی يک نظام و نيز عوامل محيطی خارج آن را به دست می‏ دهد. تعریف سيستم : واژه سيستم به زبان ساده يعنی يک کل سازمان يافته يا پيچيده، ترکيبی از چند چيز يا چند جزء که يک کل واحد يا پيچيده‏ ای را تشکيل می‏ دهند. "برتالانفی" سيستم را مجموعه ای از واحد های مرتبط به يکديگر تعريف می‏ کند. خصوصيات يک سيستم: ۱- هر سيستم از تعدادی اجزاء ، عناصر و يا سيستم های فرعی مجزا تشکيل شده است . ۲- بين اجزا و عناصر و يا سيستم های فرعی تشکيل دهنده يک نظام همبستگی و ارتباط متقابل و تعامل وجود دارد . ۳-مجموعه سيستم های فرعی يک نظام يک کل واحد يا يک منظومه پيچيده را تشکيل می دهند که دارای خاصيتی بيشتر از مجموع خواص اجزای تشکيل دهنده آن است . ۴- هر سيستم دارای هدف يا هدفهای معينی است که برای تأمين آنها کليه اج جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب

مکتب اقتضائی  (1960 تاکنون) این مکتب با عناوین دیگری چون موقعیت‌گرایی، محیط‌گرایی و شرایط‌گرایی آمده است. این مکتب که بیشتر طرز فکری درباره سازمان، مدیریت و پدیده‌هاست، به این موضوع اشاره دارد که در شرایط گوناگون و بسته به اقتضائات زمانی، مکانی و موقعیتی است که می‌توان درباره موضوعی اظهار نظر کرد. به عبارتی، در حالیکه اندیشمندان مکاتب کلاسیک و نئوکلاسیک به اصول جهانشمول و همیشگی باور داشتند و راهکارهای ارائه‌شده توسط خودشان را برای همه شرایط مناسب می‌دانستند، در مکتب اقتضائی چیزی به نام بهترین وجود ندارد. بلکه این اقتضائات است که نشان می‌دهد در «آن مورد خاص» چه چیز بهترین است. برای مثال، در حالیکه در بعضی از شرایط مدیریت مکانیکی برای سازمان راهگشا و مفید است، ممکن است با تغییر شرایط به سبک دیگری از مدیریت (مدیریت ارگانیک) احتیاج باشد   تئوری اقتضا مانند تئوری سيستم روی سازمان و ارتباط آن با محيط تأکيد می‏ کند. سازمان ها برای ادامه حيات بايد خود را با عوامل محيطی تطبيق دهند . شعارنگرش اقتضائی اين است : "هرچيزی به موقعيت بستگی دارد" بنابراين از نظر تئوری اقتضا وظيفه مديران اين است که مشخص کنند کدام تکنيک و روش در يک موقعيت خاص، تحت شرايط مشخص و در زمان معين ، به بهترين وجه در نيل به هدف های مديريت ، موثر واقع می شود . مثلاً چنانچه که بخواهيم کارکنان را به افزايش بازدهی و توليد ترغيب جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب

برنامه‏ ریزی : تصميم‏ گيري : عبارت است از انتخاب يك راه از ميان راه هاي مختلف و در حقيقت انتخاب بهترين و مناسب‏ ترین راه براي نيل به هدف مراحل تصمیم گیری: 1-  تعريف مسئله 2- ارزيابي راه‏ حل ‏ها 3- اتخاذتصميم(انتخاب راه‏ حل ‏ها) 4- اجراي تصميم5- ارزيابي نتيجه عموماً تصميمات به برنامه ‏ريزي شده وبرنامه‏ ريزي نشده تقسيم مي شوند: تصمیم های برنامه ‏ريزي شده : به تصمیماتی می گویند که غالباً بطور مداوم اتفاق می افتد و از قبل در مورد آن تصمیم گیری شده و راه حل آن برنامه ریزی گردیده است .مانند حقوق و دستمزد کارکنان و ورود یک کارمند جدید که قوانین و مقررات حقوق و دستمزد هر پست از قبل تعیین گردیده است و مدیر از این بایت دغدغه ای ندارد. اين نوع تصميم‏ گيري آزادي ما را محدود مي‏ كند چرا كه سازمان بجاي فرد تصميم مي‏ گيرد.وخط مشي‏ ها و قوانين موجب صرفه ‏جويي در وقت  مي‏ گردد و به مديران اجازه مي دهد وقت خود را صرف امور ديگري كنند. تصميم هاي برنامه‏ ريزي نشده : اين تصميم‏ ها با مسائل غيرمعمول و استثنايي و بدساختار سروكار دارد.اگرمسئله‏ اي به اندازه كافي تكرار نشود كه بتوان براي آن خط مشي تعيين كرد يا آنقدر مهم باشدكه به برخورد خاصي نياز داشته باشد، بايد با تصميم‏ گيري برنامه ‏ريزي نشده حل شود.مانند چگونگي اختصاص منابع سازماني، چگونگي برخورد با نقص خط توليد، ارائه محصول جديد به بازار. بنابراين ه جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب

بسم الله الرحمن الرحیم برنامه ریزی نیروی انسانی برنامه ریزی نیروی انسانی مثل هر یک از انواع برنامه ریزی ها، وسیله ای برای کسب مقصود است که در این مورد مقصود عبارت است از حصول اطمینان از تامین نیروی انسانی که قادر باشند تمام فعالیت های مورد نیاز برای جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب

تعريف‏ سازمان: سازمان عبارت است ازگروهی متشکل از دو يا چند نفر که در محيطی با ساختار منظم و از پيش تعيين شده برای نيل به اهداف گروهی با يکديگر همکاری مي‏کنند.در اين تعريف توجه به دو مفهوم كليدي اهميت دارد: ساختار منظم و از پيش تعيين شده و اهداف گروه جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب

تعريف مديريت: براي مديريت تعاريف مختلفي در ابعاد گوناگون ارائه شده است. اگر مديريت فرآيندي باشد كه مدير براي تحقق اهداف سازمان آن را پي مي گيرد، تعريف فرآيندي ارائه مي شود. ماری پارکرفالت مديريت رابه عنوان"هنرانجام دادن کارها به وسيله ديگران"تعريف ک جلسه چهارم درس سرپرستی سازمان...ادامه مطلب